Natuurbranden voorkomen door brandweer én burger
Ieder jaar worden we tijdens droge periodes weer opgeschrikt door veel en grote natuurbranden. Vanwege de voorspelde hoge temperaturen en droogte zijn we extra alert. Door de klimaatverandering neemt de brandbaarheid van de natuur toe. De jaartemperaturen liggen hoger, het groeiseizoen wordt langer en er ligt meer dood hout in de bossen. Ook groeit er nu meer vegetatie die sneller vlamvat dan voorheen. We houden cijfers bij om meer te weten te komen over natuurbranden, zodat we beter voorbereid zijn op deze branden. Maar ook jij kan helpen.
En toen was er een natuurbrand
“Zoals iedere middag na mijn werk liep ik met mijn hond in het bos”, vertelt een getuige. “Ik rook brand. Het was al weken droog, dus de kans op een brand was best groot. En inderdaad, een paar honderd meter verderop zag ik een beginnende natuurbrand. Gelukkig had ik mijn telefoon bij me, dus belde meteen 112. Ik kom vaak in dit gebied en kon daarom de locatie in het bos goed omschrijven. Omdat ik niet zeker wist of de brandweer bekend was op dit terrein, heb ik ze opgevangen en de weg gewezen.” Dankzij de oplettendheid van deze wandelaar en het snel en goed melden van de brand kon deze klein gehouden worden.
Onbeheersbare brand voorkomen
Om de kans op snelle uitbreiding van een natuurbrand aan te geven, gebruiken we een operationele fasering in vier categorieën van ‘laag’ tot ‘zeer hoog’. Dit gebeurt op basis van meetgegevens, zoals windsnelheid, temperatuur, droogte, luchtvochtigheid, informatie van natuurbeheerders en waarnemingen in het veld. Deze fasering kan dagelijks aangepast worden. Bij elke fase is bepaald welke bestrijding wordt ingezet. Zo rukt de brandweer in de hoogste fase, wanneer het al een tijdje droog weer is, meteen met veel meer brandweereenheden uit dan in de laagste fase. Door te werken met deze fases heeft de brandweer kans om uitbreiding van branden tot een onbeheersbare brand zo veel mogelijk te voorkomen.
Voorspellingen doen
Ron Roomer, adviseur natuurbranden, vertelt: “In onze regio zijn deze operationele fases vanaf 2010 per dag bijgehouden. Dit hebben we gekoppeld aan ruim tien jaar data over natuurbranden. Zo konden we de feitelijke kans op natuurbranden en de snelheid van de uitbreiding ervan per fase bepalen. De operationele fasering helpt dus bij het voorspellen van de kans op een onbeheersbare brand. Deze verwachten we met name in de hoogste fase.”
Branden in nat seizoen
Misschien denk je dat er alleen in de zomer veel natuurbranden zijn, maar ook buiten deze periode krijgen we meldingen. “We hadden niet verwacht dat in natte periodes grote natuurbranden zouden ontstaan”, zegt Ron. “Juist deze branden moeten we beter onderzoeken, om zo nog meer voorbereid te zijn.”
Wat kan jij doen?
Uit de cijfers blijkt dat er in de periode van april tot juli er een veel grotere kans op natuurbranden is. Op de website van natuurbrandrisico.nl zie je wanneer je extra alert moet zijn. Signaleer jij een brand in de natuur? Bel 112 en vertel waar je bent. Ontdek wat jij verder kan doen.
Handcrew
Er komt een tweede handcrew bij de brandweer in Nederland. Naast de Handcrew Overijssel werken de zes zuidelijke veiligheidsregio’s nu samen om ook een specialistisch brandweerteam Handcrew Zuid-6 op te zetten voor natuurbranden. Deze nieuwe handcrew wordt gevormd vanuit de zes regio’s, waarbij iedere regio zo’n 20 tot 25 brandweermannen en – vrouwen opleidt vanaf het najaar van 2022.
Het team is gespecialiseerd in natuurbrandbestrijding en wordt vooral ingezet op plekken waar de voertuigen niet kunnen komen en verricht met name handwerk. Ook is een handcrew in de avond- en nachtperiode tijdens een natuurbrand heel effectief bij het opsporen en uitmaken van hotspots. De hoofdtaak van de handcrew is het weghalen van brandstof. Vanaf het voorjaar in 2023 is deze handcrew actief.