Hoe gemeenten zorgen voor jouw veiligheid tijdens een crisis: de cruciale rol van bevolkingszorg
Stel je eens voor dat er een ernstige crisis plaatsvindt bij jou in de buurt. Een grote brand, een overstroming of een andere noodsituatie waarbij jouw veiligheid in gevaar is. In zo'n situatie komen de politie, brandweer en medische diensten direct in actie. Maar wist je dat ook de gemeenten, met bevolkingszorg, een cruciale rol spelen?
Bevolkingszorg bestaat uit specialisten die 24/7 beschikbaar zijn, en medewerkers van de gemeente waar een crisis of noodsituatie plaatsvindt. Ze werken tijdens een noodsituatie nauw samen met politie, brandweer en medische hulpverleners.
Bevolkingszorg heeft verschillende taken, zoals hulp bij evacuatie, verzorgen van opvanglocaties, communicatie met de bevolking, het organiseren of begeleiden van stille tochten, het zorgen voor het repareren van beschadigde gebieden of openbare ruimten, etc.
Cindy is een strategisch adviseur en hoofd van de afdeling Bevolkingszorg van de veiligheidsregio. Samen met haar afdeling zorgt ze ervoor dat de mensen van Bevolkingszorg goed voorbereid zijn op hun taak en dat er regelmatig contact is. Ze maken plannen en organiseren trainingen en oefeningen. Ook zorgen ze voor werkroosters, materialen en toegang tot benodigde systemen. Het is heel belangrijk dat mensen elkaar en elkaars werkwijzen kennen voor, tijdens en na een crisis.
Opvang en verzorging
Een concreet voorbeeld van bevolkingszorg is de opvang en verzorging van mensen bij een brand in meerdere woningen in een straat. Huizen zijn onbewoonbaar. Mensen moeten geëvacueerd worden. In zo'n geval zorgt bevolkingszorg voor opvang. Cindy: “We kijken naar wat er nodig is. De één kan naar familie en heeft zo tijdelijk onderdak. Maar ouderen met thuiszorg, bieden we opvang aan die past bij hun situatie.”
Na het incident
Na een incident zijn de hulpdiensten snel ter plaatse om te helpen en de situatie onder controle te krijgen. Maar zodra zij vertrekken, begint het echte werk vaak pas voor de gemeente. Er ligt dan nog een hele berg taken te wachten. Denk aan opruimen en herstellen van de openbare ruimte, tijdelijke huisvesting, etc. Bevolkingszorg treft de voorbereidingen en zorgt dat er een plan ligt.
Meedenken en in gang zetten
Naast opvang en verzorging zijn er nog veel meer specifieke taken binnen bevolkingszorg. Denk bijvoorbeeld aan het zorgen voor een veilige omgeving bij een brand met asbest. Uit de rook kunnen deeltjes in een weiland of op straat vallen. Hoe ruim je dat dan op? Kunnen mensen dat zelf en hoe doen ze dat dan? Of moeten er specialisten komen die het zorgvuldig en veilig opruimen?
Of meehelpen met het organiseren van een stille tocht om als gemeenschap samen te rouwen. Dat is waar bevolkingszorg samen met de gemeenten in meedenkt en ondersteunt.
Bevolkingszorg is vooral aan de slag in acute noodsituaties, de eerste 72 uur van een crisis. Ook bij langdurige gebeurtenissen zoals epidemieën of stroomuitval kunnen gemeenten van de aanpak en expertise gebruik maken. Cindy: “We bundelen de krachten en vormen dan met alle gemeenten regionaal een projectteam. Samen met gemeenten zorg je ervoor dat alles door blijft gaan en dat belangrijke diensten, denk aan openbaar vervoer, kinderopvang, elektriciteit, water, etc. beschikbaar blijven.”
Opleiding en training
Als specialist of medewerker van een gemeente leer je hoe je kunt handelen tijdens een crisis of noodsituatie. De veiligheidsregio zorgt voor de juiste opleidingen en trainingen. Je leert bijvoorbeeld hoe je noodopvanglocaties opzet, evacuaties coördineert of wat je allemaal nog te doen hebt na een noodsituatie , de nafase.
Crisiscommunicatie
Het is heel belangrijk om inwoners snel en transparant te informeren tijdens een brand of crisis. Zo weet je wat je moet doen of laten en welke stappen je kunt nemen. Alle informatie is dan beschikbaar via www.vrmwb.nl.
Helpen en beperken
Cindy: “Het zorgen voor de bevolking tijdens of na een noodsituatie is een belangrijke verantwoordelijkheid van gemeenten in samenwerking met de veiligheidsregio. Bevolkingszorg zorgt samen met andere hulpverleners van brandweer, politie, medische diensten en crisiscommunicatie voor de veiligheid, het welzijn en de veerkracht van de inwoners tijdens noodsituaties. Door plannen maken, training en samenwerking met andere hulpdiensten reageren we effectief op noodsituaties en beperken de gevolgen.”